Phần 8: Bài học pháp lý rút ra từ thực tiễn tranh tụng các vụ án giết người
Phần 8: Bài học pháp lý rút ra từ thực tiễn tranh tụng các vụ án giết người – Dành cho sinh viên luật và luật sư trẻ. Bài viết kết hợp giữa kiến thức chuyên môn, kỹ năng hành nghề và trải nghiệm nghề luật
8. Bài học pháp lý rút ra từ thực tiễn tranh tụng các vụ án giết người – Dành cho sinh viên luật và luật sư trẻ
Nếu chỉ học luật qua giáo trình, bạn sẽ nghĩ Điều 123 Bộ luật Hình sự là một điều luật "rõ ràng", "không thể nhầm lẫn". Nhưng khi bước vào thực tiễn hành nghề, bạn sẽ thấy ranh giới giữa các tội danh rất mong manh. Giết người – Cố ý gây thương tích – Giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh – Phòng vệ chính đáng hay vượt quá phòng vệ chính đáng... – mọi thứ đều có thể thay đổi chỉ từ một chi tiết nhỏ.
Tôi chia sẻ một số bài học mà tôi tin rằng sẽ hữu ích cho các bạn sinh viên luật, luật sư trẻ đang dấn thân vào nghề:
1. Phải hiểu rõ cấu thành tội phạm của tội giết người
Điều 123 BLHS 2015 (sửa đổi 2017) quy định:
Điều 123. Tội giết người
Người nào giết người thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ mười hai năm đến hai mươi năm, tù chung thân hoặc tử hình:
a) Giết nhiều người;
b) Giết người dưới 16 tuổi;
c) Giết phụ nữ mà biết là có thai;
d) Giết người đang thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân;
...
(Toàn văn điều luật sẽ được trích đầy đủ trên website)
Đây là tội phạm có cấu thành hình thức. Tức là chỉ cần người phạm tội có hành vi tấn công vào tính mạng người khác bằng thủ đoạn nguy hiểm, không cần hậu quả chết người xảy ra, thì đã cấu thành tội phạm.
2. Phải biết vận dụng hướng dẫn của Hội đồng Thẩm phán TANDTC
Một trong những cơ sở quan trọng là Công văn số 64/TANDTC-PC ngày 03/04/2019 của Tòa án nhân dân tối cao, hướng dẫn việc xét xử tội giết người và các tội danh liên quan.
Theo đó:
“Trường hợp người phạm tội dùng hung khí nguy hiểm tấn công vào vùng trọng yếu trên cơ thể nạn nhân (như đầu, cổ, ngực...) hoặc bỏ mặc hậu quả có thể xảy ra, thì phải xác định là hành vi giết người, dù nạn nhân không chết.”
Hiểu và trích dẫn đúng những hướng dẫn này là một kỹ năng quan trọng của người luật sư – đặc biệt trong các phiên tòa mà Viện kiểm sát đang đẩy vụ án về hướng tội danh nặng hơn.
3. Phải đánh giá chính xác "ý thức chủ quan" của bị cáo
Một cú đâm vào bụng có thể chỉ là cố ý gây thương tích. Nhưng một cú đâm vào cổ, vào tim – là hành vi giết người. Tuy nhiên, ý thức chủ quan của bị cáo là điểm mấu chốt: có thực sự muốn tước đoạt mạng sống không? Hay chỉ là một hành vi thiếu kiểm soát?
Luật sư giỏi phải bóc tách từng biểu hiện, từng hành vi, từng lời khai. Không phải để "chạy tội", mà để đưa sự việc về đúng bản chất pháp lý.
4. Phải kiểm tra toàn diện chứng cứ – kể cả giám định thương tích, camera, nhân chứng
Rất nhiều vụ, nhờ camera an ninh hoặc lời khai của nhân chứng độc lập, tôi chứng minh được rằng bị cáo không chủ động tấn công, hoặc hành vi là trong tình thế bị đe dọa, dẫn đến được xem xét là phòng vệ chính đáng hoặc vượt quá phòng vệ.
Hãy nhớ: người bào chữa giỏi không chỉ là người hiểu luật, mà còn là người biết thu thập và kiểm tra chứng cứ như một điều tra viên độc lập.
5. Không bao giờ đánh mất nguyên tắc đạo đức nghề luật sư
Có thân chủ muốn tôi "nói khác đi", "nói nhẹ đi". Nhưng tôi luôn giữ nguyên tắc: nói sự thật, lập luận đúng pháp luật, vì mục tiêu công bằng và nhân đạo – không vì thỏa mãn cảm xúc hay kỳ vọng sai lệch của ai.
Sự công bằng mà nghề luật sư hướng tới, không phải là bao che, mà là giúp Tòa án có được một cái nhìn đầy đủ, khách quan và chính xác về bản chất vụ việc.
Lời kết
Tội giết người là một trong những tội nghiêm trọng nhất của Bộ luật Hình sự, nhưng không phải lúc nào vụ án cũng "rõ ràng". Luật sư – trong vai trò người bào chữa – là người giúp đưa ánh sáng pháp lý soi chiếu vào vùng xám của sự việc.
Với tôi, mỗi vụ án là một bài học về pháp luật và về con người. Tôi mong các bạn trẻ hãy bước vào nghề này với kiến thức vững, tâm trong và lòng can đảm, bởi hành trình nghề luật sư – nhất là luật sư hình sự – là hành trình không dễ, nhưng rất đáng đi.
Rất hân hạnh được phục vụ Quý khách !
CÔNG TY LUẬT TNHH TRE VIỆT - TIN TRE VIỆT TRỌN GIÁ TRỊ
HOTLINE: 0989185188
Theo dõi chúng tôi: