1. Về cơ quan tiến hành tố tụng và người tiến hành tố tụng

1.1. Bổ sung định nghĩa về Viện kiểm sát có thẩm quyền
Khoản 2 Điều 1 Luật số 99 quy định cụ thể Viện kiểm sát có thẩm quyền là Viện kiểm sát có trách nhiệm thực hành quyền công tố và kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong giải quyết vụ việc, vụ án. Quy định này tạo tiền đề cho các quy định về hoạt động tố tụng, là cơ sở để quy định rõ hơn quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của cơ quan Việt kiểm sát trong giải quyết vụ việc, vụ án hình sự. Quy định mới cũng giao quyền cho Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao để phân cấp thẩm quyền của hệ thống cơ quan kiểm sát trong thực hành quyền công tố và kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong tố tụng hình sự.

1.2. Quy định rõ người được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra
Khoản 3 Điều 1 Luật số 99 sửa đổi, bổ sung các điểm a, b, c, d, đ và e khoản 2 Điều 35 Bộ luật Tố tụng hình sự đã quy định cụ thể chủ thể có thẩm quyền trong cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra phù hợp với tên gọi của các đơn vị sau khi sắp xếp tổ chức, bộ máy. Ví dụ: Chỉ huy trưởng, Phó Chỉ huy trưởng Bộ đội biên phòng tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương thay đổi thành “Chỉ huy trưởng, Phó Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy Bộ đội biên phòng”. Bổ sung thêm: “Đoàn trưởng, Phó Đoàn trưởng Đoàn Trinh sát”.

1.3. Tăng thẩm quyền của Điều tra viên trung cấp, Điều tra viên cao cấp là Trưởng Công an cấp xã, Phó Trưởng Công an cấp xã
Khoản 5 Điều 1 Luật số 99 bổ sung khoản 1a vào sau khoản 1 Điều 37 Bộ luật Tố tụng hình sự: Điều tra viên trung cấp, Điều tra viên cao cấp là Trưởng Công an cấp xã hoặc Phó Trưởng Công an cấp xã được trực tiếp tổ chức và chỉ đạo việc thụ lý, giải quyết nguồn tin về tội phạm, khởi tố, điều tra vụ án hình sự đối với tội phạm ít nghiêm trọng, tội phạm nghiêm trọng xảy ra trên địa bàn cấp xã nếu được Thủ trưởng Cơ quan điều tra cấp tỉnh phân công hoặc uỷ quyền. Trong trường hợp này Điều tra viên trung cấp, Điều tra viên cao cấp là Trưởng Công an cấp xã hoặc Phó Trưởng Công an cấp xã được quyền ký các quyết định quan trọng của giai đoạn điều tra như khởi tố vụ án, khởi tố bị can, quyết định áp dụng các biện pháp ngăn chặn, biện pháp cưỡng chế, kết luận điều tra…

1.4. Quy định về thẩm quyền của Kiểm sát viên giữ chức vụ Viện trưởng, Phó Viện trưởng Viện Công tố và Kiểm sát xét xử phúc thẩm, Thẩm phán giữa chức vụ Chánh tòa, Phó Chánh tòa Tòa Phúc thẩm
Kiểm sát viên giữ chức vụ Viện trưởng, Phó Viện trưởng Viện Công tố và Kiểm sát xét xử phúc thẩm được thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao trong quá trình kiểm sát xét xử phúc thẩm nếu được Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao uỷ quy định tại khoản 6 Điều 1 Luật số 99. Thẩm phán giữa chức vụ Chánh tòa, Phó Chánh tòa Tòa Phúc thẩm được thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao trong quá trình giải quyết vụ án hình sự phúc thẩm nếu được Chánh án Tòa án nhân dân tối cao uỷ quyền theo quy định tại khoản 8 Điều 1 Luật số 99.

2. Về hoạt động tố tụng

2.1. Tài liệu, chứng cứ được dùng trong tố tụng hình sự
Theo quy định của BLTTHS 2015 thì hồ sơ hình sự phải được lập thành văn bản giấy và có chữ ký trực tiếp của người tiến hành tố tụng. Tuy nhiên, khoản 13 và 14 Điều 1 Luật số 99 cho phép hồ sơ vụ án hình sự có thể bao gồm hồ sơ được lập thành văn bản giấy hoặc được số hoá theo quy định; chữ ký của người ban hành văn bản tố tụng là chữ ký trực tiếp hoặc chữ ký số. Việc tống đạt văn bản tố tụng cũng có thể được thực hiện qua nền tảng số, phần mềm ứng dụng dùng chung triển khai tại Trung tâm dữ liệu quốc gia. Quy định này là rất phù hợp trong tình hình hiện nay để đảm bảo tính pháp lý của các tài liệu số khi mà hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia dần hoàn tiện và việc sáp nhập đơn vị hành chính là cho phạm vi lãnh thổ rộng lớn hơn. Đáp ứng nhu cầu nhanh chóng, hiệu quả, tiết kiệm. Nếu áp dụng theo phương thức truyền thống thì sẽ gây rất nhiều khó khăn cho nhưng nơi giao thông không thuận lợi, nguy cơ cao vi phạm thời hạn tố tụng.

2.2. Giải quyết vắng mặt người bị buộc tội
Cơ quan điều tra vẫn tiến hành Kết luận điều tra, Viện kiểm sát vẫn tiến hành quyết định truy tố và Tòa án vẫn tiến hành xét xử trong các trường hợp sau: Người bị buộc tội trốn hoặc không biết ở đâu và việc truy nã không có kết quả; Người bị buộc tội đang ở nước ngoài và không thể triệu tập về để tham gia tố tụng. Trong các trường hợp giải quyết vắng mặt người bị buộc tội thì văn bản tố tụng được niêm yết theo quy định của pháp luật. Nội dung này được sửa đổi bởi các quy định tại khoản 27, 29, 33 Điều 1 Luật số 99.

2.3. Tăng thẩm quyền xét xử sơ thẩm của Tòa án nhân dân sơ thẩm khu vực
Theo quy định tại khoản 31 Điều 1 Luật số 99 sửa đổi, bổ sung Điều 268 Bộ luật Tố tụng hình sự thì Tòa án nhân dân khu vực được quyền xét xử sơ thẩm tất cả các loại tội phạm mà mức hình phạt cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật Hình sự quy định đến 20 năm tù. Như vậy, thẩm quyền xét xử của Tòa án nhân dân khu vực được mở rộng về loại tội danh, mức hình phạt và cả chủ thể bị buộc tội là cán bộ lãnh đạo chủ chốt và chủ thể có yếu tố nước ngoài so với Tòa án nhân dân cấp huyện trước đây.
Tòa án nhân dân cấp tỉnh xét xử sơ thẩm các vụ án hình sự có khung hình phạt do Bộ luật Hình sự quy định là chung thân, tử hình; Vụ án hình sự thuộc thẩm quyền xét xử của Tòa án nhân dân khu vực nhưng có nhiều tình tiết phức tạp, liên quan đến nhiều cấp, nhiều ngành, dư luận xã hội đặc biệt quan tâm; vụ án mà khi xử lý có ảnh hưởng đến chính trị, đối ngoại; vụ án mà người phạm tội là cán bộ lãnh đạo chủ chốt từ cấp tỉnh trở lên, người có chức sắc trong tôn giáo hoặc có uy tín cao trong dân tộc thiểu số. Như vậy, Tòa án nhân dân cấp tỉnh tập trung vào các vụ án phức tạp hơn, có yếu tố chính trị, đối ngoại, dư luận xã hội đặc biệt quan tâm và nâng cấp độ cán bộ lãnh đạo chủ chốt. Đồng thời, loại bỏ yếu tố nước ngoài khỏi thẩm quyền mặc nhiên của Tòa án nhân dân cấp tỉnh tại điều này.

HÀ THÁI THƠ (Phó Chánh án TAND Khu vực 13 - Cần Thơ) - HUỲNH XUÂN TÌNH (Thẩm phán TAND Khu vực 11 - Cần Thơ) - NGUYỄN XUÂN CƯỜNG (Học viện Tòa án, TANDTC)
Trích từ https://tapchitoaan.vn/mot-so-quy-dinh-moi-ve-to-tung-hinh-su13705.html

Rất hân hạnh được phục vụ Quý khách !

CÔNG TY LUẬT TNHH TRE VIỆT - TIN TRE VIỆT TRỌN GIÁ TRỊ
 HOTLINE: 0989185188 

Theo dõi chúng tôi: