CÁCH TÍNH CÔNG SỨC TÔN TẠO, GÌN GIỮ TÀI SẢN KHI GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP

Phân biệt công sức tôn tạo và chi phí đã bỏ ra

Để xác định công sức tôn tạo một cách công bằng, hợp lý, cần chú ý phân biệt rạch ròi công sức tôn tạo và chi phí đã bỏ ra, cụ thể:

• Công sức tôn tạo được tính bằng sức lực, thời gian mà con người đã bỏ ra để giữ gìn và phát triển giá trị tài sản, công sức “chăm sóc” nuôi dưỡng các thành viên trong gia đình,…
• Chi phí được tính bằng hóa đơn, khoản tiền đã bỏ ra để nuôi dưỡng người thân, tiền thuốc thang, tiền thuê giúp việc,… Các chi phí để sửa lại nhà như sơn, trát tường, chi phí nộp thuế nhà đất cho mảnh đất tranh chấp đấy. Các khoản tiền này đều tính được và chứng minh được thông qua hóa đơn, xác nhận của người bán hàng, người vận chuyển,….

Tính công sức đóng góp trong các vụ án hôn nhân gia đình:

Trong vụ án hôn nhân gia đình, công sức đóng góp được xác định trong các trường hợp sau:

Giải quyết tài sản của vợ chồng khi ly hôn quy định tại Khoản 2 Điều 59 Luật hôn nhân gia đình 2014:

• Tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn được chia đôi;
• Có tính đến công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung;
• Lao động của vợ, chồng trong gia đình được coi như lao động có thu nhập.
• >>>Khi tòa án giải quyết căn cứ chứng minh là các chứng cứ, theo nguyên tắc Không chứng minh được tài sản riêng tức là tài sản chung (vì đây là tài sản chung hợp nhất). 

Giải quyết tài sản đối với trường hợp nam nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn theo quy định tại Khoản 2 Điều 16 Luật HNGĐ năm 2014:

• Việc giải quyết quan hệ tài sản phải bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của phụ nữ và con;
• Công việc nội trợ và công việc khác có liên quan để duy trì đời sống chung được coi như lao động có thu nhập.
• >>>Chứng minh tài sản chung đối với Nam nữ sống chung như vợ chồng không có đăng ký kết hôn là ngược lại với vợ chồng có đăng ký kết hôn, Không chứng minh được tài sản chung là tài sản riêng (vì Tài sản ở đây là tài sản chung theo phần).

Chia tài sản trong trường hợp vợ chồng sống chung với gia đình quy định tại Khoản 1 Điều 61 Luật HNGĐ năm 2014:

• Nếu tài sản của vợ chồng trong khối tài sản chung của gia đình không xác định được thì vợ hoặc chồng được chia một phần trong khối tài sản chung của gia đình;
• Việc chia căn cứ vào công sức đóng góp của vợ chồng vào việc tạo lập, duy trì, phát triển khối tài sản chung cũng như vào đời sống chung của gia đình; (chứng cứ chứng minh công sức đóng góp - dấu vết của tiền) 
• Việc chia một phần trong khối tài sản chung do vợ chồng thỏa thuận với gia đình;

Tóm lại, các tiêu chí để xác định công sức đóng góp trong vụ án hôn nhân gia đình có thể kể đến như sau:

• Công sức tạo lập, duy trì, phát triển khối tài sản chung;
• Công sức chăm sóc, nuôi dưỡng các thành viên trong gia đình.
• Công sức duy trì đời sống chung.

Tính công sức đóng góp khi chia thừa kế

Căn cứ theo Án lệ 05/2016/AL và Điều 618 BLDS 2015, người quản lý di sản được thanh toán chi phí bảo quản di sản. Trường hợp không đạt được thỏa thuận với những người thừa kế về mức thù lao thì người quản lý di sản được hưởng một khoản thù lao hợp lý. 

Ngoài ra, tại Khoản 3 Điều 658 BLDS, chi phí cho việc bảo quản di sản được ưu tiên lên vị trí thanh toán thứ 3 sau chi phí cho việc mai táng và tiền cấp dưỡng.

Như vậy, người quản lý di sản có quyền được tính công sức đóng góp khi chia thừa kế. Quy định này nhằm khuyến khích cho việc họ đã có công gìn giữ khối di sản mà người chết để lại.

Cách tính công cải tạo bảo quản đất trong vụ án dân sự

Theo Án lệ số 02/2016/AL, trường hợp người Việt Nam định cư ở nước ngoài đã bỏ tiền ra để nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất và nhờ người ở trong nước đứng tên nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất hộ mình, khi giải quyết tranh chấp thì Tòa án phải xem xét và tính công sức bảo quản, giữ gìn, tôn tạo làm tăng giá trị quyền sử dụng đất cho người đứng tên hộ.

Như vậy, việc tính công sức cải tạo, bảo quản đất tức là tính ai có công, có công thì người đó được hưởng phần công sức đã bỏ vào đất đó có thể dựa trên các tiêu chí như:

• Tầm quan trọng của việc quản lý đất đai;
• Giá trị của mảnh đất;
• Việc quản lý tài sản yêu cầu trình độ chuyên môn cao, chi phí thời gian nhiều, bỏ nhiều công sức.