1.     Tình trạng sức khỏe như thế nào được miễn nghĩa vụ quân sự?

          Căn cứ Điều 41 Luật Nghĩa vụ quân sự 2015 quy định:

"Những công dân sau đây được miễn gọi nhập ngũ trong thời bình:

a) Con của liệt sĩ, con của thương binh hạng một, con của bệnh binh hạng một;

b) Một người anh hoặc em trai của liệt sĩ;

c) Một con trai của thương binh hạng hai;

d) Thanh niên xung phong, cán bộ, công chức, viên chức quy định tại điểm d khoản 1 Điều này đã phục vụ từ hai mươi bốn tháng trở lên".

          Như vậy, trường hợp thuộc vào những đối tượng này thì sẽ được miễn nghĩa vụ quân sự. 

2.     Độ tuổi tham gia nghĩa vụ quân sự tự nguyện được quy định như thế nào?

          Căn cứ Điều 13 Luật Nghĩa vụ quân sự 2015 quy định về những trường hợp không được đăng ký nghĩa vụ quân sự như sau:

“Điều 13. Đối tượng không được đăng ký nghĩa vụ quân sự

1. Công dân thuộc một trong các trường hợp sau đây không được đăng ký nghĩa vụ quân sự:

a) Đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự; đang chấp hành hình phạt tù, cải tạo không giam giữ, quản chế hoặc đã chấp hành xong hình phạt tù nhưng chưa được xóa án tích;

b) Đang bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là cấp xã) hoặc đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc;

c) Bị tước quyền phục vụ trong lực lượng vũ trang nhân dân.

2. Khi hết thời hạn áp dụng các biện pháp quy định tại khoản 1 Điều này, công dân được đăng ký nghĩa vụ quân sự.”

          Căn cứ Điều 15 Luật Nghĩa vụ quân sự 2015 quy định:

“Điều 15. Cơ quan đăng ký nghĩa vụ quân sự

1. Ban Chỉ huy quân sự cấp xã thực hiện đăng ký nghĩa vụ quân sự cho công dân cư trú tại địa phương.

2. Ban Chỉ huy quân sự cơ quan, tổ chức ở cơ sở thực hiện đăng ký nghĩa vụ quân sự cho công dân làm việc, học tập tại cơ quan, tổ chức và tổng hợp báo cáo Ban Chỉ huy quân sự huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh và đơn vị hành chính tương đương (sau đây gọi chung là cấp huyện) nơi cơ quan, tổ chức đặt trụ sở; trường hợp cơ quan, tổ chức không có Ban Chỉ huy quân sự ở cơ sở thì người đứng đầu hoặc người đại diện hợp pháp của cơ quan, tổ chức có trách nhiệm tổ chức cho công dân thực hiện đăng ký nghĩa vụ quân sự tại nơi cư trú.”

          Như vậy, nếu bạn đáp ứng các điều kiện để đi nghĩa vụ quân sự và có nguyện vọng đi nghĩa vụ quân sự thì bạn có thể làm đơn xin đi nghĩa vụ quân sự tại Ban chỉ huy quân sự xã, phường, thị trấn.

          Bạn có thể đến 1 trong 2 loại cơ quan trên để đăng kí nghĩa vụ quân sự. 

3.     Có được miễn nghĩa vụ quân sự khi nhà chỉ có hai mẹ con?

          Quy định về trường hợp tạm hoãn gọi nhập ngũ tại Điều 41 Luật nghĩa vụ quân sự 2015 được hướng dẫn bởi Điều 5 Thông tư 148/2018/T-BQP như sau:

“1. Tạm hoãn gọi nhập ngũ đối với những công dân sau đây:

a) Chưa đủ sức khỏe phục vụ tại ngũ theo kết luận của Hội đồng khám sức khỏe.

b) Là lao động duy nhất phải trực tiếp nuôi dưỡng thân nhân không còn khả năng lao động hoặc chưa đến tuổi lao động; trong gia đình bị thiệt hại nặng về người và tài sản do tai nạn, thiên tai, dịch bệnh nguy hiểm gây ra được Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là cấp xã) xác nhận.

c) Một con của bệnh binh, người nhiễm chất độc da cam suy giảm khả năng lao động từ 61% đến 80%.

d) Có anh, chị hoặc em ruột là hạ sĩ quan, binh sĩ đang phục vụ tại ngũ; hạ sĩ quan, chiến sĩ thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân.

đ) Người thuộc diện di dân, giãn dân trong 03 năm đầu đến các xã đặc biệt khó khăn theo dự án phát triển kinh tế - xã hội của Nhà nước do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trở lên quyết định.

e) Cán bộ, công chức, viên chức, thanh niên xung phong được điều động đến công tác, làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của pháp luật.

g) Đang học tại cơ sở giáo dục phổ thông; đang được đào tạo trình độ đại học hệ chính quy thuộc cơ sở giáo dục đại học, trình độ cao đẳng hệ chính quy thuộc cơ sở giáo dục nghề nghiệp trong thời gian một khóa đào tạo của một trình độ đào tạo.”

          Theo quy định trên và áp dụng vào trường hợp của bạn chúng tôi có thể tư vấn cho bạn như sau:

          Trong trường hợp của bạn, nếu như bạn là lao động duy nhất trong gia đình, phải trực tiếp nuôi dưỡng nhân thân là mẹ bạn mà mẹ bạn không còn khả năng lao động thì bạn mới thuộc trường hợp được tạm hoãn gọi nhập ngũ. Hoặc nếu như bạn là con của bệnh binh, người nhiễm chất độc da cam suy giảm khả năng lao động từ 61% đến 80% thì bạn cũng thuộc trường hợp được tạm hoãn gọi nhập ngũ.

          Còn nếu như hiện tại mặc dù bạn là lao động chính trong gia đình nhưng mẹ bạn có khả năng lao động thì bạn sẽ vẫn phải tham gia nghĩa vụ quân sự bình thường.

          Trường hợp của bạn, gia đình bạn có hai mẹ con, bạn là lao động duy nhất kiếm tiền để nuôi mẹ nhưng mẹ bạn phải thuộc đối tượng không còn sức lao động theo quy định tại Điều 41 Luật Nghĩa vụ quân sự 2015 thì bạn được tạm hoãn nhập ngũ.

          Để được tạm hoãn gọi nhập ngũ, bạn phải liên hệ UBND cấp xã, phường (cơ quan quân sự) nơi bạn đăng ký thường trú để cung cấp giấy tờ chứng minh để UBND cấp xã, phường nơi bạn đăng ký thường trú xem xét, đăng ký danh sách công dân thuộc diện được tạm hoãn gọi nhập ngũ để trình UBND cấp huyện, quận quyết định.

Lưu ý: Trong trường hợp cả hai mẹ con đều có bệnh, nếu như bạn khi khám sức khỏe không đủ tiêu chuẩn về sức khỏe để phục vụ quân ngũ hoặc mẹ của bạn bị bệnh mà không có khả năng lao động thì bạn cũng sẽ được tạm hoãn nhập ngũ.

4.     Nợ môn có được miễn nghĩa vụ quân sự?

          Điều 41 Luật Nghĩa vụ quân sự 2015 quy định về các trường hợp tạm hoãn gọi nhập ngũ như sau:

“Điều 41. Tạm hoãn gọi nhập ngũ và miễn gọi nhập ngũ

1. Tạm hoãn gọi nhập ngũ đối với những công dân sau đây:

a) Chưa đủ sức khỏe phục vụ tại ngũ theo kết luận của Hội đồng khám sức khỏe;

b) Là lao động duy nhất phải trực tiếp nuôi dưỡng thân nhân không còn khả năng lao động hoặc chưa đến tuổi lao động; trong gia đình bị thiệt hại nặng về người và tài sản do tai nạn, thiên tai, dịch bệnh nguy hiểm gây ra được Ủy ban nhân dân cấp xã xác nhận;

c) Một con của bệnh binh, người nhiễm chất độc da cam suy giảm khả năng lao động từ 61% đến 80%;

d) Có anh, chị hoặc em ruột là hạ sĩ quan, binh sĩ đang phục vụ tại ngũ; hạ sĩ quan, chiến sĩ thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân;

đ) Người thuộc diện di dân, giãn dân trong 03 năm đầu đến các xã đặc biệt khó khăn theo dự án phát triển kinh tế - xã hội của Nhà nước do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trở lên quyết định;

e) Cán bộ, công chức, viên chức, thanh niên xung phong được điều động đến công tác, làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của pháp luật;

g) Đang học tại cơ sở giáo dục phổ thông; đang được đào tạo trình độ đại học hệ chính quy thuộc cơ sở giáo dục đại học, trình độ cao đẳng hệ chính quy thuộc cơ sở giáo dục nghề nghiệp trong thời gian một khóa đào tạo của một trình độ đào tạo.”

          Như vậy, bạn nợ môn nên chưa hoàn thành được khóa đào tạo, chứ không thuộc một trong các trường hợp quy định tại khoản 1, điều 41 Luật nghĩa vụ quân sự 2015 cho nên bạn vẫn được tạm hoãn nghĩa vụ quân sự.