Ai có quyền nuôi con khi chấm dứt mối quan hệ chung sống như vợ chồng, không đăng ký kết hôn ? Con cái mang họ cha hay mẹ khi chưa đăng ký kết hôn ?

1. Ai có quyền nuôi con khi chấm dứt mối quan hệ chung sống như vợ chồng, không đăng ký kết hôn ?

   Theo quy định tại Điều 14 Luật HNGD 2014 thì đối với trường hợp nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn thì sẽ giải quyết hậu quả như sau: “Nam, nữ có đủ điều kiện kết hôn theo quy định của Luật này chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn thì không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ giữa vợ và chồng. Quyền, nghĩa vụ đối với con, tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng giữa các bên được giải quyết theo quy định tại Điều 15 và Điều 16 của Luật này”.

   Theo đó, dù có đủ điều kiện để đăng ký kết hôn nhưng nam, nữ không đăng ký mà chỉ sống chung với nhau như vợ chồng thì không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ giữa vợ, chồng. Nhưng quyền và nghĩa vụ với con vẫn được xác lập. Theo đó, khoản 1 Điều 71 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 cũng nêu rõ: Cha, mẹ có nghĩa vụ và quyền ngang nhau, cùng nhau chăm sóc, nuôi dưỡng con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình. Tuy nhiên, trong trường hợp con chung dưới 36 tháng tuổi thì quyền nuôi con sẽ được ưu tiên cho người mẹ, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con (theo khoản 3 Điều 81 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014).

2. Con mang họ cha hay mẹ khi chưa đăng ký kết hôn ?

Căn cứ theo Điều 9 Nghị định 123/2015/NĐ-CP quy định khi yêu cầu đăng ký khai sinh cho con nếu bố mẹ đã kết hôn thì phải nộp kèm giấy đăng ký kết hôn. Nếu chưa đăng ký kết hôn thì trẻ sẽ được khai sinh theo diện chưa xác định được cha. 

Theo đó, tại Điều 15 Nghị định 123/2015/NĐ-CP, khi đăng ký khai sinh cho trẻ chưa xác định được cha thì họ, dân tộc, quê quán, quốc tịch của con sẽ theo mẹ, phần ghi về cha trong Sổ hộ tịch và Giấy khai sinh sẽ để trống. Nếu hai bạn chưa đăng ký kết hôn mà muốn con mang họ cha thì bạn phải làm đồng thời thủ tục nhận con và thủ tục đăng ký khai sinh. Ngoài những giấy tờ cần phải nộp khi làm giấy khai sinh cho con theo quy định của pháp luật, bạn còn phải nộp thêm các loại giấy tờ sau:

• Tờ khai đăng ký nhận cha, mẹ
• Giấy tờ chứng minh quan hệ cha con

Như vậy, khi hai người không đăng ký kết hôn mà có con thì con có thể mang họ mẹ hoặc cha.

MỌI THẮC MẮC HÃY LIÊN HỆ TRỰC TIẾP VỚI LUẬT TRE VIỆT ĐỂ ĐƯỢC GIẢI ĐÁP KỊP THỜI.

TRÂN TRỌNG./